คงไม่มีใครเถียงว่าแอนดรอยด์เป็นระบบปฏิบัติการสมาร์ทโฟนที่มีผู้ใช้งานมากที่สุดในโลก อย่างข้อมูลจาก Gartner ล่าสุดชี้ว่าส่วนแบ่งของแอนดรอยด์อยู่ที่ 85.9%
อย่างไรก็ตาม Sundar Pichai ซีอีโอของกูเกิลมองว่าตลาดสมาร์ทโฟนยังคงมีพื้นที่ให้เข้าไปบุกเบิกอีกมาก โดยเฉพาะในกลุ่มประเทศกำลังพัฒนา อาทิ อินเดียและบราซิล จึงเป็นที่มาของโครงการ Android One และ Android Go ที่เน้นไปที่ไปกลุ่มสมาร์ทโฟนราคาถูกเป็นหลัก ทว่าถึงแม้จะแตกต่างกันแต่แอนดรอยด์ทั้งสองเวอร์ชันมีเบื้องลึกเบื้องหลังที่คล้ายคลึงกันอยู่บ้าง บทความนี้จะมาไขความกระจ่างให้ครับ
Android One คือแพลตฟอร์มที่กำหนดมาตรฐานและดีไซน์ (Reference Design) ของฮาร์ดแวร์และซอฟต์แวร์ให้กับผู้ผลิตสมาร์ทโฟน (OEM) ซึ่งผู้ผลิตที่เข้าร่วมโครงการ นอกจากจะต้องใช้ดีไซน์จากกูเกิลแล้ว จะต้องรับประกันด้วยว่าจะอัพเดตและดูแลแอนดรอยด์ให้ได้ตามระยะเวลาที่กูเกิลบังคับคืออัพเดตเวอร์ชันแอนดรอยด์ 2 ปี (2 รุ่นใหญ่) และได้รับอัพเดตแพทช์ความปลอดภัยรายเดือน 3 ปี
แรกเริ่มเดิมทีโครงการนี้ทางกูเกิลตั้งใจจะใช้เจาะตลาดประเทศกำลังพัฒนาและสมาร์ทโฟนราคาถูกเป็นหลัก แต่กลับไม่ได้รับความสนใจจากผู้ผลิตสมาร์ทโฟนมากนัก (เพราะกูเกิลบังคับฮาร์ดแวร์เกินไป) ปัจจุบัน Android One จึงมีความยืดหยุ่นมากขึ้น ทิ้งความเป็นแพลตฟอร์มสมาร์ทโฟนราคาถูกและกลายร่างเป็นแพลตฟอร์มแอนดรอยด์สต๊อครอมที่ได้รับการการันตีอัพเดต นอกเหนือจาก Pixel ที่กูเกิลทำเองแทน เราจึงได้เห็นสมาร์ทโฟนระดับกลางและล่าสุดก็เรือธงของ Nokia ในโครงการ Android One
ส่วนผู้ผลิตสมาร์ทโฟนที่เข้ามาอยู่ในโครงการมีตั้งแต่ผู้ผลิตสมาร์ทโฟนราคาถูกที่เราไม่คุ้นชื่อ อาทิ Micromax, Karbon และ Spice ไปจนถึงแบรนด์แมสอย่าง HTC และ Nokia
Android Go หรือชื่อเต็มๆ Android Oreo (Go Edition) คือโครงการพัฒนาแอนดรอยด์ให้สามารถใช้งานได้ลื่นไหล บนสมาร์ทโฟนราคาถูกมากๆ ที่มีแรมไม่เกิน 1GB และมีความจุน้อย แต่ยังได้ประสบการณ์แอนดรอยด์สต๊อครอมเต็มๆ
นอกจากการรันบนสมาร์ทโฟนสเปคต่ำๆ แล้ว กูเกิลยังขายความประหยัดพื้นที่ จากแอนดรอยด์ที่ถูกปรับแต่งให้กินพื้นที่น้อยลง ไปจนถึงแอปกูเกิลเวอร์ชันที่ไม่กินทรัพยากรเครื่อง อาทิ YouTube Go, Google Go, Maps Go, Gmail Go และ Files Go ไปจนถึงการช่วยประหยัดดาต้าอินเทอร์เน็ตให้กับผู้ใช้ด้วย
กล่าวอีกอย่างคือ Android Go มีเป้าหมายเพื่ออุดช่องโหว่และสานต่อเจตนารมณ์ดั้งเดิมของ Android One ที่ต้องการเจาะกลุ่มสมาร์ทโฟนระดับล่างสุดและผู้ใช้ที่มีปริมาณดาต้าจำกัด