ศึกมือถือครองพิภพ ใครจะเป็นเจ้าโลก?

เมื่ออาทิตย์ก่อนไปดูหนังสตาร์เทรคตามประสาแฟนพันธุ์แท้ ในรื่องสตาร์เทรคเนี่ยมีเครื่องมืออย่างหนึ่งเรียกว่า "คอมมูนิเคเตอร์" เครื่องมือนี้ใช้เชื่อมโยงลูกเรือเข้าหากันตลอด อุปกรณ์ชนิดนี้เป็นแรงบันดาลใจให้นักประดิษฐ์โทรศัพท์มือถือเป็นอย่างมาก ถ้าว่าเรื่องมือถือแล้วจะเห็นว่าสองปีที่ผ่านมาเกิดการเปลี่ยนแปลงอย่างมาก ตอนนี้เรากำลังเห็นศึกชิงเจ้าโลกแห่งมือถือ คุณว่าใครจะกำชัยชนะครับ

ตอนแรกมือถือเริ่มจากทำหน้าที่เป็นโทรศัพท์กับส่งเอสเอ็มเอส ก่อน จากนั้นก็ติดกล้อง มีการสนับสนุนการส่งข้อมูลความเร็วสูง 3G และการหาตำแหน่งผ่านดาวเทียม จนมือถือบางรุ่นแทบจะเป็นคอมพิวเตอร์ดีๆ นี่เอง

ถ้าแบ่งตลาดมือถือแล้วจะพบว่ามันแบ่งเป็นหลายพวก พวกแรกคือมือถือราคาต่ำ พวกนี้มีการทำงานไม่ซับซ้อนเน้นโทร ส่งเอสเอ็มเอส กล้องถ่ายรูป ราคาก็ราวต่ำกว่าหนึ่งพันบาทจนถึง 6000 บาท ต่อมาเป็นมือถือขั้นกลาง ซึ่งโดยรวมคล้ายกันแต่ทำงานได้มากขึ้น เช่น กล้องดีกว่า มีจอสัมผัส และซิงค์กับนัดหมาย ส่งอีเมลได้ดี สุดท้ายคือมือถือแพง ทำได้หมดทุกอย่าง ดูหนังฟังเพลง มีการหาตำแหน่งและแผนที่ด้วยจีพีเอส มีการเล่นไวไฟได้ 3G ด้วย

เมื่อก่อนโลกมือถือถูกครองโดยโนเกีย ใช้ระบบปฏิบัติการซิมเบี้ยน ต่อมาพ็อคเก็ตพีซีก้าวเข้ามา แปลงร่างเป็นวินโดวส์โมบาย อีกอันที่น่าสนใจ คือ แบล็คเบอร์รี่ ที่ทำมือถือมีคีย์บอร์ดและใช้งานสื่อสารทางธุรกิจ ราวสามปีก่อนโลกมือถือเลยถูกแบ่งค่อนข้างชัด ถ้าเป็นมือถือเล่น ดูหนังฟังเพลงถ่ายรูป ก็จะเป็นพวกหนึ่งนำโดยโนเกียที่มีระบบปฏิบัติการซิมเบี้ยน มีซัมซุง โซนี่และแอลจี ประปราย ส่วนมือถือแบบธุรกิจก็ต้องวินโดวส์โมบาย และแบล็คเบอร์รี่

การมาถึงของ iPhone จากแอปเปิลเป็นการเขย่าสมดุลนี้อย่างรุนแรง ด้วยเทคโนโลยีมัลติทัชและนวัตกรรมทางยูสเซอร์อินเตอร์เฟส ทำให้ iPhone แตกต่างและได้ใจ ขอแถมว่าหลายคนยังมองไม่ออกว่าทำไม iPhone ถึงได้ใจ เพราะดูเสปคโทรศัพท์แล้วไม่เห็นทำได้มากกว่าเครื่องเอชทีซีหรือโนเกียหลายรุ่น คำตอบคือจุดขายหลักของ iPhone คือการสร้างประสบการณ์โดยรวม (Total Experience) ให้ผู้ใช้ที่แตกต่างโดยสิ้นเชิง นอกจากตัว iPhone แล้วยังมี App Store และ iTunes ประกอบด้วย นอกจากนั้นแอปเปิลยังเสนอนวัตกรรมทางโมเดลธุรกิจที่ประยุกต์โมเดลขายเพลงของ iTunes Store มาขายโปรแกรม ทำให้การซื้อโปรแกรมนั้นง่ายมากๆ และอัตโนมัติ (บ้านเราที่จับเครื่องไปแหกคุก Jail Break แล้วลงเองคงไม่ค่อยเห็นตรงนี้ชัด) เรื่องนี้เป็นเรื่องสำคัญมากๆ เพราะว่าฮาร์ดแวร์โทรศัพท์ไม่มีความแตกต่างทางเทคโนโลยีอีกแล้วในรอบสองสามปีที่ผ่านมา เมื่อทางเทคโนโลยีไม่ต่าง เขาต้องไปแข่งกันที่การสร้างประสบการณ์โดยรวม การตลาด ภาพลักษณ์และไลฟ์สไตล์ครับ ลองเทียบดูกับการขายรถยนต์ก็ได้ครับ ต้องมาแข่งกันที่น้องพริตตี้แล้ว

แอปเปิลเห็นการเปลี่ยนแปลงอันนี้ก่อนนานแล้ว จึงออกแบบเครื่องแมค iPod, iPhone ให้เป็นสินค้าไลฟ์สไตล์ และสร้างระบบนิเวศน์รายรอบที่เหนือชั้นรอไว้เลย ข้าน้อยขอคารวะท่าน สตีฟ จ็อบส์ หนึ่งทีตรงนี้ด้วย

อันระบบใดก็ตามเมื่อมีคนเขย่าดุลยภาพด้วยการเปลี่ยนแปลงก็จะเกิดความวุ่นวายสักพักแล้วจะเข้าสู่ดุลยภาพที่จุดใหม่ครับ เราจึงเห็นอะไรแปลกๆ เช่น ซัมซุงพยายามทำ Omnia มาสู้ โดยปรับเทคโนโลยีมัลติทัชเข้ากับวินโดวส์โมบาย เอชทีซีทำทัชโฟล์วออกมาและพยายามพัฒนาต่อ ทำรุ่นจอโตที่ดูหนังฟังเพลงได้ดีแต่ราคาเหลือหลายออกมา

สุดท้ายผมว่า เราน่าจะเข้าดุลยภาพตรงนี้ครับ ขอทายเล่นๆ

หนึ่ง ตลาดมือถือธุรกิจ วินโดวส์โมบายก็ยังครองกับแบล็คเบอร์รี่ต่อไปอีก เนื่องจากแอปเปิลจะไม่สนใจตรงนี้มากนัก ไม่อยากทำของแพงไปสู้ ประกอบกับการรวมตัวกับซอฟต์แวร์ธุรกิจต่างๆ น่าจะเป็นของถนัดของไมโครซอฟท์

สอง iPhone จะระบาดหนักและจะครองตลาดไปกว่า 70-80 เปอร์เซ็นต์ครับ ตลาดกลางของมือถือที่เล่นเน็ต ดูหนังฟังเพลงจะกลายเป็น iPhone หมด

สาม ซิมเบี้ยนและพวกจะถูกไล่ลงตลาดล่าง ครองตลาดคนมีกำลังซื้อไม่มาก วัยรุ่น วัยทองที่ไม่เล่นมาก น่าจะมีการปรับเรื่องกล้องที่ดี การฟังเพลงฟังวิทยุที่ดี และรูปลักษณ์แแบบสินค้าแฟชั่นออกมาและเปลี่ยนบ่อยๆ ในตลาดนี้ ที่จริงไทยเรามีโอกาสครับ สั่งทำมือถือจากจีน เอามาเน้นการออกแบบและการตลาดทั่วโลกได้ เพราจะไม่ค่อยมีการแข่งขันด้านเทคโนโลยีมากๆในกลุ่มนี้

อ้าว แล้วกูเกิลแอนดรอยด์ไปไหน ต้องตอบว่าผมมองไม่เห็นที่ยืนของแอนดรอยด์เลยครับ นอกจากในตลาดล่างที่มีบริษัทผลิตมือถือเอาไปลงเพื่อจะได้ลดค่าไลเซนส์โอเอส ผมว่าการสร้างระบบนิเวศน์สำหรับนักพัฒนาและผู้ใช้เป็นเรื่องยาก กินเวลาและมีค่าใช้จ่ายสูง อันที่จริงมือถือเป็นลีนุกซ์พีดีเอทางโมโตโรล่าเคยทำออกมาแต่ไม่ประสบความสำเร็จ ผมยังมองจุดแข็งและจุดยืนในตลาดไม่ออก แถมคุยมาหลายปีจนจืดแล้วยังซื้อมาเล่นไม่ได้ซักอันจริงๆ แต่ระดับกูเกิลแล้ว ยังไงก็อาจมีการเปลี่ยนแปลงได้อยู่ดี ต้องจับตาดู อันนี้ใครมีความเห็นดีๆ ช่วยผมที

แถมท้ายว่าในบ้านเรา รัฐน่าจะเริ่มมาหนุนการพัฒนาโปรแกรมประยุกต์อย่างถูกกฏหมายบน iPhone ได้แล้วครับ ผมว่าทางเรามีคนพัฒนา casual gaming อยู่มาก น่าจะมาลองจับตลาดนี้ดู ผมมีเพื่อนคนหนึ่งเขาไปเรียนเรื่องนี้ที่ฮ่องกงมาครับ ทางนั้นเขาเอามาสอนคนตกงานให้มาพัฒนาโปรแกรมบน iPhone ครับ ร้ายจริงๆ