ถ้าปีที่แล้วเป็นปีทองของ Twitter เค้าคาดการณ์กันว่าปี 2010 นี้จะเป็นปีทองของบริการที่เรียกว่า location-based service (LBS) เพราะเทร็นด์เริ่มพุ่งขึ้นในลักษณะเดียวกับ Facebook และ Twitter ที่โตมาก่อนหน้า
ตามนิยามแบบกว้างๆ แล้ว LBS จะเป็นอะไรก็ได้ ขอแค่มีเรื่องพิกัดและตำแหน่งมาเกี่ยวข้อง เช่น กูเกิลบอก ได้ว่า สินค้าที่ค้นหามีในร้านแถวบ้านหรือไม่? แต่ LBS ที่ได้รับความนิยมสูงในช่วงนี้คือกลุ่มที่เรียกว่า location-based social network หรือการเอา social network มาผสมกับ location-based นั่นเอง
ในขณะที่ Twitter ตอนเริ่มโตนั้นนำเดี่ยวมาแบบม้วนเดียวจบ ชนิดที่เรียกได้ว่าไร้คู่แข่ง (มีบ้างแต่ไม่มีนัยยะสำคัญ) แต่ location-based social network มีผู้เล่นในตลาดเป็นหลักสิบ ซึ่งรวมไปถึง Twitter, Facebook และ Google Latitude ด้วย
ผู้นำที่โดดเด่นในตลาดมีอยู่ 2 เจ้าใหญ่ๆ คือ Foursquare และ Gowalla ส่วนยี่ห้ออื่นๆ ได้แก่ Loopt, Rally, Rummble, Plyce, Tellmewhere, Mobnotes, Yelp, Brightkite เป็นต้น
ผมทราบมาว่าคนแถวๆ นี้รู้จัก Foursquare กันอยู่บ้างแล้ว คงไม่ต้องอธิบายกันมาก (ถ้ายัง อ่านที่คุณ @pawoot เขียนเอาไว้ ละเอียดดีมาก ตะโกนบอกโลกให้รู้ว่าคุณอยู่ไหนกับ foursquare.com) วันนี้จะกล่าวถึงคู่แข่งรายใหญ่ของ Foursquare คือ Gowalla ซึ่งให้บริการลักษณะเดียวกัน
ในสัปดาห์ที่ผ่านมา มีงานใหญ่ในแวดวงเว็บและอุตสาหกรรมไฮเทคสหรัฐ คือ SXSW 2010 (ชื่อเต็มคือ South by Southwest จัดโดยสายการบิน Southwest) ซึ่งมันกลายเป็นสมรภูมิสำคัญสำหรับ Foursquare และ Gowalla ในการฟาดฟันกันว่า ใครจะเป็นเจ้าแห่ง location-based social network มีสื่อฝรั่งหลายเจ้ารายงานเรื่องนี้ เช่น
Gowalla เป็นบริการสำหรับ "เช็คอิน" ตามจุดเสมือน (ซึ่งตรงกับสถานที่จริง) แบบเดียวกับ Foursquare การใช้งานจะให้ราบรื่นควรใช้กับมือถือที่มี GPS ในตัว ปัจจุบัน Gowalla รองรับ iPhone, Android, BlackBerry และ webOS
หน้าตา Gowalla รุ่น Android
หน้าตา Gowalla รุ่น iPhone
หน้าตา Gowalla รุ่น webOS
โดยหลักการแล้วมันเหมือนกับ Foursquare ทุกประการครับ ข้อดีที่เหนือกว่าเห็นๆ ก็ตามภาพ นั่นคือ "มันสวยกว่า" นั่นเอง ถ้าใครชอบดูไอคอนสวยๆ น่าจะชอบ Gowalla มากกว่าครับ เพราะทีมนี้เค้าขยันทำไอคอนกันมาก
นอกจากนี้ยังมีนโยบายการสร้างสถานที่ ซึ่ง Gowalla เข้มงวดกว่า มีปัญหาเรื่องจุดซ้ำซ้อนน้อยกว่า แต่ไม่แน่เหมือนกันว่าในระยะยาว พอคนใช้เยอะแล้ว จะมีปัญหาเหมือนกับ Foursquare หรือไม่ (อ่านปัญหาเรื่องสถานที่ซ้ำซ้อนของ Foursquare ได้ในบล็อกของ @thanr)
แม้ว่าแนวคิดของ location-based social network จะอยู่ที่การเช็คอินตามสถานที่จริง แต่ทั้ง Foursquare และ Gowalla ก็เพิ่มแนวคิดอื่นๆ เพื่อสร้างแรงรูงใจให้กับบริการ ในกรณีของ Foursquare จะมี badge ซึ่งป้ายหรือตราสัญลักษณ์พิเศษตามสถานที่หรือเหตุการณ์ต่างๆ ให้เก็บสะสม กับลำดับคะแนนที่ได้จากการเช็คอิน-ตำแหน่ง mayor สำหรับผู้ที่เช็คอินในสถานที่นั้นมากที่สุด เพื่อให้แข่งกันระหว่างหมู่เพื่อน
ส่วนของ Gowalla ก็มีแนวคิดคล้ายกับ badge แต่ใช้คำว่า pin (เข็มกลัด) ส่วนที่ต่างออกไปคือแนวคิดเรื่อง item เราจะพบไอเทมเสมือนวางอยู่ที่ต่างๆ แบบสุ่ม และเราสามารถใช้ไอเทมกับสถานที่เพื่อเปลี่ยนตัวเองเป็นเจ้าของสถานที่ได้ เก็บไอเทมของคนอื่นมาใช้งานได้
แนวคิดที่น่าสนใจอีกอันคือ trip หรือชุดของสถานที่ที่มีความหมาย เช่น ทริปตามรอยวงดนตรี ตามรอยทีมฟุตบอล ให้ผู้ใช้แข่งกันพิชิต (เหมือนทำเควสต์ในเกม RPG)
รายละเอียดของ Gowalla ก็คงมีเท่านี้ ถ้าสนใจต้องไปลองเล่นกันเอง ผมก็ลองใช้อยู่ทั้งสองตัว แอดมาได้ที่ Gowalla และ Foursquare
ตัวไหนจะเป็นผู้ชนะปลาย ตอนนี้ยังบอกได้ยากมาก เพราะทั้ง Foursquare และ Gowalla ถือว่าใหม่มากๆ ยังต้องสู้กันอีกหลายยก รวมไปถึงภัยคุกคามที่กำลังเข้ามาของ Facebook และ Twitter ด้วยเช่นกันครับ (จริงๆ กูเกิลก็มี Latitude/Buzz แต่ดูไม่ค่อยจริงจังเท่าไรเช่นกัน)