สรอ. เซ็นสัญญาร่วมกับกรมการปกครอง เก็บข้อมูลประชาชนขึ้นระบบคอมพิวเตอร์กลุ่มเมฆ เชื่อมโยงบริการภาครัฐ

จากที่รัฐบาลชุดนายกยิ่งลักษณ์ ชินวัตรได้แถลงนโยบายต่อรัฐสภาไปเมื่อวันที่ 23 สิงหาคม 2554 หนึ่งในนั้นมีนโยบายการบริหารกิจการบ้านเมืองที่ดี ซึ่งมีแผนจะยกระดับสมรรถนะของส่วนราชการ และหน่วยงานของรัฐให้มีความยืดหยุ่นมากขึ้น พร้อมปรับปรุงบริการระบบบริการประชาชน เพื่อปูทางสู่การเป็นรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ (อ่านรายละเอียดได้จากข้อที่ 8.1.4 จากสำนักงานเลขาธิการคณะรัฐมนตรี หรือดาวน์โหลดได้ที่นี่)

ตอนนี้รายละเอียดการปรับปรุงดังกล่าวถูกเปิดเผยระหว่างการลงนามบันทึกสัญญาข้อตกลงระหว่างสำนักงานรัฐบาลอิเล็กทรอนิกส์ (สรอ.) กับกรมการปกครอง โดยเป้าหมายเร่งด่วนคือการสร้างระบบ Citizen Smart Info (CSI) สำหรับเก็บข้อมูลของประชาชนไว้ในระบบคอมพิวเตอร์กลุ่มเมฆของรัฐบาลที่จะเชื่อมต่อกันภายในระหว่างหน่วยงานภาครัฐ หรือที่เรียกกันว่า Government Information Network (GIN 2.0) และสามารถเรียกใช้ข้อมูลได้ผ่านบัตรประชาชนที่เป็นสมาร์ทการ์ด ปรับปรุงจากแบบเดิมที่ต้องลากสายเข้าไปยังศูนย์ข้อมูลส่วนกลางของกรมการปกครองเท่านั้น

ในเบื้องต้นข้อมูลที่เก็บไว้ใน CSI จะเป็นข้อมูลที่มีอยู่บนหน้าบัตร และเอกสารที่เก็บข้อมูลไว้กับกรมการปกครอง (ทะเบียนบ้าน ทะเบียนสมรส เป็นต้น) เพื่อให้สามารถใช้ร่วมกับบริการของภาครัฐต่างๆ เช่นการตรวจสอบสิทธิบัตรทอง หรือกิจกรรมที่เกี่ยวข้องกับภาครัฐอื่นๆ แทนวิธีการเดิมอย่างการถ่ายเอกสาร

ส่วนการนำไปใช้ร่วมกับหน่วยงานอื่นของภาครัฐ บัตรประชาชนสมาร์ทการ์ดก็จะทำหน้าที่เหมือนเป็น token สำหรับยืนยันการเข้าใช้ข้อมูล เพื่อใช้เข้าถึงข้อมูลที่ไม่ได้ถูกเก็บไว้ที่กรมการปกครองได้ เช่นตรวจสอบข้อมูลการชำระภาษี ผ่านกรมสรรพากร หรือการต่อใบขับขี่ ผ่านกรมขนส่งทางบก เป็นต้น โดยข้อมูลทั้งหมดก็จะถูกเก็บไว้ที่ GIN เช่นกัน

ในอนาคตกระทรวงไอซีทีคาดหวังว่าจะมีการใช้ข้อมูล CSI ร่วมกับธุรกรรมของภาครัฐในช่องทางที่เพิ่มขึ้น เช่นผ่านแอพ หรือผ่านเว็บแอพได้

จากแผนงานของสรอ. ระบุว่าปัจจุบันอยู่ในระหว่างการพัฒนาระบบ GIN ให้มีประสิทธิภาพ และเริ่มย้ายบริการหลักของหน่วยรัฐ อาทิ สำนักงานประกันสังคม และสำนักงานหลักประกันสุขภาพแห่งชาติ เข้ามาในระบบแล้ว และคาดว่าจะเพิ่มมากกว่า 30 หน่วยงานภายในปีหน้า และเกินครึ่งภายในสามปี

สำหรับการเข้าถึงข้อมูลของภาคเอกชนนั้น ในปัจจุบันยังไม่สามารถทำได้เนื่องด้วยข้อติดขัดทางด้านกฎหมาย กรมการปกครองจึงได้อนุญาตให้ใช้โปรแกรมสำหรับอ่านข้อมูลจากบัตรประชาชนสมาร์ทการ์ดที่เรียกว่า Smart Card Off-line มาใช้แทน ซึ่งจะสามารถอ่านข้อมูลจากชิปในบัตรประชาชน และดึงข้อมูลหน้าบัตร รวมถึงภาพใบหน้าเพื่อใช้ยืนยันตัวได้ทันที (ใครที่ไปเปิดบัญชีใหม่กับธนาคารกรุงไทยคงได้ลองใช้ไปบ้างแล้ว) ส่วนประเด็นเรื่องความปลอดภัยของข้อมูลที่เก็บไว้ในชิป IC นี้แม้ว่าทางรัฐบาลจะยืนยันว่ามีความปลอดภัยสูง แต่ในทางปฏฺิบัตินั้น บัตรสมาร์ทการ์ดที่เราใช้กันอยู่ ซึ่งเป็นไปตามมาตรฐาน ISO 7816 มีเครื่องสำหรับอ่าน/เขียนได้แล้ว ตัวบัตรเปล่าเองก็หาซื้อได้ไม่ยากนัก ทางที่ดีก็ควรระวังอย่าให้หาย และระวังการใช้งานกับบางห้างร้านที่อาจเอาข้อมูลของเราไปทำสำเนาได้

เพื่อเป็นการทดสอบระบบต่างๆ ว่าสามารถทำงานได้ดีหรือไม่ สรอ. จึงจัดทำกล่องที่ใช้สำหรับตรวจสอบข้อมูล CSI ผ่านบัตรประชาชนสมาร์ทการ์ดไปติดตั้งในจังหวัดที่กำลังดำเนินโครงการ Smart Province อย่างจังหวัดนครนายก ให้ประชาชนสามารถเข้าถึงข้อมูลของภาครัฐได้ผ่านกล่องดังกล่าว โดยกล่องนี้จะลักษณะคล้ายๆ กับกล่องสำหรับดูทีวี ในอนาคตจะสามารถนำไปติดตั้งตามบ้าน และใช้งานร่วมกับแอพพลิเคชันอื่นได้

สำหรับงบประมาณในการพัฒนาศูนย์ข้อมูลของสรอ. ในปีนี้อยู่ที่ 50 ล้านบาท และจะเพิ่มขึ้นในปีต่อๆ ไปอีกด้วย