หนึ่งเดือน ไมโครซอฟท์ - โนเวลล์

ใกล้ครบรอบหนึ่งเดือนหลังการเซ็นสัญญาระหว่างโนเวลล์ ผู้ขายลินุกซ์อันดับสองของโลก ที่จับมือกับไมโครซอฟท์ไปอย่างชื่นมื่น ผลที่ได้คือเงินสดมากถึง 348 ล้านดอลลาร์ โดยหลักแล้วสัญญานี้คือการแลกสิทธิบัตรซึ่งกันและกัน ซึ่งก็มีการจ่ายเงินข้ามไปข้ามมา โดยสุดท้ายแล้วคนที่ได้เงินคือโนเวลล์

การตกลงครั้งนี้ มองครั้งแรกดูเป็นเรื่องดีกับโลกโอเพนซอร์สพอสมควร (อย่างน้อยก็ในสายตาของผม) เพราะการแลกสิทธิบัตรครั้งนี้หมายถึงโนเวลล์นั้นจะมีโอกาสหาลูกค้าระดับองค์กรได้เป็นจำนวนมาก เช่นการใช้ ASP และ Samba ในโนเวลล์ลินุกซ์ ตลอดจนการเข้าถึงไฟล์ฟอร์แมตของไมโครซอฟท์ นั้นจะอุ่นใจได้ว่าจะไม่มีปัญหากับไมโครซอฟท์แน่ๆ อย่างน้อยก็ในช่วงที่สัญญามีผลไปจนถึงปี 2012

แต่โลกโอเพนซอร์ส่วนใหญ่กลับไม่คิดเช่นนั้น โดยโครงการโอเพนซอร์สจำนวนมากแสดงท่าทีไม่พอใจต่อการตกลงครั้งนี้ โดยตัวปัญหานั้นไม่ใช่ความไม่พอใจที่ไมโครซอฟท์ทำความร่วมมือกับลินุกซ์ แต่เป็นการที่ไมโครซอฟท์ไปตกลงร่วมมือกับโนเวลล์ซึ่งเป็นเพียงหนึ่งในผู้ค้าหลายๆ รายของลินุกซ์ รวมถึงดิสโทรจำนวนมากไม่ได้ทำการค้าอย่างจริงจัง ซึ่งการตกลงในรูปแบบนี้จะเป็นการแบ่งแยกโลกซอฟต์แวร์เสรีเพื่อการค้า ออกจากซอฟต์แวร์เสรีที่ไม่ได้ทำเพื่อการค้าออกจากกันโดยสิ้นเชิง ข้อถกเถียงในจุดนี้ชัดเจนขึ้นเมื่อทางโครงการ Samba ได้ออกแถลงการอย่างเป็นทางการเรียกร้องให้โนเวลล์ถอน Samba ออกจากสัญญาดังกล่าว

ที่น่าสนใจคือ หลังการเซ็นสัญญาไม่นาน สตีฟ บอลเมอร์ก็ออกมาให้ข่าวว่าลินุกซ์นั้นละเมิดสิทธิบัตรไมโครซอฟท์ ที่งาน Asian Government Leaders Summit ที่ประเทศสิงคโปร์ นับเป็นครั้งแรกหลังจากที่ไมโครซอฟท์เคยพยายามกล่าวหาลินุกซ์ในรูปแบบเดียวเมื่อสองปีก่อน งานนี้โนเวลล์เลยตกเป็นจำเลยว่าเป็นต้นเหตุให้ไมโครซอฟท์กลับมาใช้ยุทธการโจมตีด้วยการกล่าวหาการละเมิดสิทธิบัตรอีกครั้ง จนโนเวลล์ต้องออกมาแก้ตัวพัลวันว่าตนเองนั้นไม่เห็นด้วยกับการกล่าวหาของไมโครซอฟท์

เรื่องทั้งหมดดูจะยุ่งยากขึ้นไปอีก เมื่อ Mark Shuttleworth เขียนจดหมายลงในเมลลิ่งลิสต์ของ OpenSUSE เพื่อเชิญชวนให้นักพัฒนาที่ร่วมงานกับทางโครงการ OpenSUSE เข้ามาร่วมงานกับ Ubuntu โดยให้เหตุผลว่าการเซ็นสัญญาระหว่างโนเวลล์และไมโครซอฟท์นั้น เป็นไม่เคารพแรงงานที่โปรแกรมเมอร์จำนวนนับพันได้ร่วมกันพัฒนาซอฟต์แวร์เสรีขึ้นมาเป็นเวลายาวนาน และเสนอว่า Ubuntu เป็นทางเลือกหนึ่งที่นักพัฒนาอาจจะเปลี่ยนไปร่วมงาน เช่นเดียวกับดิสโทรอื่นๆ เช่น Gentoo หรือ Debian

เรื่องการชวนนักพัฒนาออกจากโครงการ OpenSUSE เป็นเรื่องร้อนขึ้นมาทั้งที่เฉยๆ กับการเชิญชวนครั้งนี้ หรือจะเป็นการต่อว่า Mark Shuttleworth เดือดร้อนทางโครงการต้องออกมาอธิบายข้อตกลงกับไมโครซอฟท์ว่าทางโนเวลล์ยังคงเห็นความสำคัญของนักพัฒนา โดยโนเวลล์ขอให้ไมโครซอฟท์ให้คำมั่นว่าจะไม่ฟ้องเหล่านักพัฒนาอิสระ

อีกเรื่องหนึ่งที่เป็นที่ถกเถียงกันคือ ไม่นานหลังข้อตกลงระหว่างไมโครซอฟท์และโนเวลล์นั้น ทางโนเวลล์ก็ได้พัฒนาแพตซ์ให้กับ OpenOffice.org เพื่อให้โปรแกรม Calc สามรถรองรับ Visual Basic for Application ที่ใช้งานใน Excel ได้ดีขึ้น จุดนีทำให้เกิดข้อถกเถียงว่าโนเวลล์กำลังพยายามนำโค้ดซึ่งละเมิดสิทธิบัตรของไมโครซอฟท์มาใส่ลงในซอฟต์แวร์เสรี

เรื่องนี้ยังคงไม่มีทีท่าว่าจะจบลงง่ายๆ ประเด็นของสิทธิบัตรซอฟต์แวร์ยังคงสร้างความปวดหัวให้กับโลกโอเพนซอร์สอย่างไม่หยุดยั้ง หวังว่าเมืองไทยคงไม่มีใครเผลอไปเซ็นข้อตกลงสิทธิบัตรซอฟต์แวร์เข้าในอนาคต