บริการ PromptPay เตรียมเปิดใช้งานจริงวันที่ 31 ตุลาคมนี้ ตอนนี้มีการประชาสัมพันธ์ออกมาหลายช่องทาง (บางช่องทางก็ดูจะ "พยายาม" มากเกินไปสักหน่อย) แต่ด้วยความที่โครงการ Nation e-Payment เป็นโครงการขนาดใหญ่ และมีข้อมูลที่หลายครั้งสับสน เมื่อสัปดาห์ที่ผ่านมา ทางสมาคมธนาคารจึงเชิญบล็อกเกอร์และสื่อหลายคนไปพูดคุยกัน ผมเองได้เข้าร่วมด้วย จึงสรุปประเด็นที่พูดคุยกันไว้มาให้
บริการ PromptPay ถูกวางให้รับข้อมูลระบุตัวผู้รับได้ 5 ประเภท ได้แก่ เลขบัตรประชาชน, เลขโทรศัพท์มือถือ, เลขบัญชีธนาคาร, กระเป๋าเงินอิเล็กทรอนิกส์, และอีเมล อย่างไรก็ดี ช่วงแรกจะเปิดให้บริการเฉพาะ เลขบัตรประชาชนและเลขโทรศัพท์มือถือ เท่านั้น
ประเด็นแรกๆ หนึ่งที่มีการพูดกันมากคือ การเก็บภาษีกับ National e-Payment ที่ทำให้คนสงสัยว่าการสมัคร PromptPay จะเกี่ยวกับภาษีหรือไม่ บางคนอาจจะกลัวไปถึงว่ารับเงินผ่าน PromptPay แล้วรัฐจะตามมาตรวจภาษีได้ง่ายขึ้น
ที่จริงแล้วกระบวนการด้านภาษีเป็นเฟสที่สามของโครงการ National e-Payment ในภาพใหญ่ ที่ในอนาคต เมื่อมีการจ่ายเงินระหว่างองค์กรธุรกิจ จะไม่ต้องเก็บใบกำกับภาษีและใบหักภาษี ณ ที่จ่ายกันให้ยุ่งยากเหมือนทุกวันนี้อีกต่อไป แต่หักกันและยื่นแบบต่างๆ ได้ทางอิเล็กทรอนิกส์เลย
สำหรับกระบวนการโอนเงิน PromptPay ทุกวันนี้ความเป็นส่วนตัวก็ยังอยู่ระดับเดียวกับการโอนเงินอิเล็กทรอนิกส์ที่เราใช้งานกัน มีหน่วยงานบางหน่วยงานมีอำนาจตามกฎหมายเข้าตรวจสอบตามกระบวนการเหมือนๆ กัน
แม้ว่าจะชื่อว่าพร้อมเพย์ แต่โครงการ National e-Payment จะเริ่มเป็นโครงการจ่ายเงินอย่างจริงจังในขั้นที่สอง การขยายการใช้บัตรอิเล็กทรอนิกส์ ที่อาศัยโครงสร้างพื้นฐานเดียวกับพร้อมเพย์
ทุกวันนี้คนไทยมีบัตรอิเล็กทรอนิกส์จำนวนมาก เป็นบัตรเดบิต 48 ล้านใบ และบัตรเอทีเอ็มถึง 20 ล้านใบ แต่ปริมาณการใช้เงินสดก็ยังสูงมาก เป็นต้นทุนของทั้งผู้ใช้ (คนซื้อของต้องถือเงินสด ร้านค้าต้องเก็บเงินสดมากๆ ไว้ในร้าน) และธนาคารเองที่ต้องขนส่งเงินไปมา
เมื่อโครงการ National e-Payment ถึงขั้นที่สอง จะมีการออกเครื่องรับจ่ายเงิน (Electronic Data Capture - EDC) เพื่อรับจ่ายเงินกันเป็นวงกว้าง แม้จะยังไม่มีรายละเอียดออกมา แต่ทางสมาคมธนาคารก็ระบุว่าต้นทุนการติดตั้ง EDC ในอนาคตจะถูกลงมาก ร้านค้ารายย่อยจะรับจ่ายกันได้ง่ายขึ้น โดยเฉพาะเมื่อมีการพัฒนา mobile EDC ที่ติดตั้งกับโทรศัพท์มือถือออกมา
โครงการ EDC จะเริ่มเห็นรายละเอียดกันช่วงต้นปีหน้า
ตัวอย่างหน้าจอ PromptPay เป็นเมนูแยกออกจากเมนูการโอนต่างธนาคารตามปกติ สังเกตว่าไม่ต้องมีกระบวนการ "เพิ่มบัญชีบุคคลอื่น" เหมือนการโอนทุกวันนี้แล้ว
ตัว PromptPay เอง แม้จะเป็นเพียงระบบโอนเงินใหม่ และต้องรอโครงการเฟสต่อๆ ไปจึงเห็นกระบวนการรับจ่ายอิเล็กทรอนิกส์ในวงกว้าง แต่ตัวระบบ PromptPay เองก็จะมีการปรับปรุงตามมาในอนาคต ที่น่าเราน่าจะเห็นผลกันได้แก่